درمان انحرافات زانو به کلیه اقداماتی که کلینیک ارتوپدی فنی جهت کاهش زانو پرانتزی و زانو ضربدری انجام میدهد اطلاق میشود. زانو ضربدری و زانو پرانتزی اختلالاتی هستند که زانوها در آن در تماس با هم و یا دور از هم قرار میگیرند. در زانو ضربدری، اغلب زانوها به هم چسبیده اما ساق پاها با فاصله از هم هستند. چنین مشکلی بیشتر در کودکان رخ میدهد که طبیعتا نگرانی والدین را به دنبال دارد. البته بسیاری از نشانه‌های آن با افزایش سن بهتر شده و جای نگرانی نیست. در صورت ضربدری ماندن زانو بعد از سنین کودکی، باید برای اقدامات درمانی به پزشک مراجعه کرد. اگر به دنبال آگاهی از اطلاعاتی در مورد درمان زانو ضربدری هستید، تا انتهای این مطلب همراهمان باشید.
اصلاح زانوی پرانتزی با کفی تخصصی
کفی تخصصی موجب پیشگیری از پیشرفت زانو پرانتزی، پیشگیری از ابتلا به دردهای زودرس و آرتروز زودرس، اصلاح فرم انحرافات زانو میشود. کفی طبی شخصی سازی شده بر اساس اسکن کف پا و وضعیت زانو بیمار، کمک میکند تا پاها در امن ترین حالت ممکن قرار بگیرد و خط وزن در استاندارد ترین حالت ممکن به کف پا منتقل شود. امین طب کلینیک کلینیک تخصصی پاپزشکی جهت رفع اختلالات پا و کف پا است که منجر به بهبود عوارض ناشی از آن خواهد بود.
جهت اصلاح و حتی پیشگیری از پیشرفت زانو پرانتزی، پیشگیری از ابتلا به دردهای زودرس و آرتروز رودرس، اصلاح فرم انحرافات زانو می‌توان از کفی طبی مبتنی بر پای اسکن شده استفاده کرد. این تشخیص با متخصص تکنیکال ارتوپد است.
کفی تخصصی به فرد کمک میکند تا پاها در امن ترین حالت ممکن قرار بگیرد و خط وزن به جای فشار بر زانو، در استاندارد ترین حالت ممکن به کف پا منتقل شود.
زانو ضربدری چیست؟
افرادی که دچار مشکل زانو ضربدری هستند، فاصله‌ای چند سانتی‌متری میان زانوها در زمان ایستادن دارند و زانوها به سمت داخل کشیده می‌شوند. این اختلال در برخی موارد تا نوجوانی هم ادامه دارد که البته تعدادشان بسیار محدود است. بروز این اختلال در کودکان به خاطر ابتلا به بیماری یا برخی شرایط خاص پزشکی است که درباره آن‌ها در بخش‌های و در بحث درمان زانو ضربدری صحبت خواهیم کرد.
تقریبا تمام کودکان در زمان راه رفتن زانوی پرانتزی دارند که این مشکل اغلب تا ۷ سالگی به صورت کامل اصلاح میشود. در صورت رفع نشدن مشکل، متخصصان راه‌های درمانی مناسبی را برای بیماران در نظر میگیرند. در کل این عارضه سبب بد شکل شدن زانوها شده و بیشتر کودکان ۳ تا ۵ سال به آن دچار می‌شوند. پس اگر این وضعیت را در کودک خود مشاهده کردید، نیازی نیست سریعا نگران شوید چرا که در بسیاری از موارد پس از مدتی اصلاح میشود.
دلایل ایجاد انحراف زانو
گفتیم که تقریبا تمام کودکان تا سنی مشخص درگیر این مشکل هستند، اما برخی عوامل سبب شدت گرفتن این عارضه میشود، به گونه‌ای که شاید تا سال‌ها شاهد عوارض و نشانه‌های آن در فرد باشیم. اختلالات متابولیکی استخوان‌ها و ژنتیک، از عوامل موثر در ضربدری شدن فرم زانو به شمار می‌روند. پس اگر خود یا همسرتان در گذشته به این مشکل مبتلا بودید، ممکن است نیاز باشد برای درمان زانو ضربدری در کودک به پزشک مراجعه نمایید. سایر عوامل موثر در این بیماری را در ادامه مشاهده می‌کنید:
- چاقی یا اضافه وزن باعث وارد شدن فشار به زانوها شده و در نتیجه احتمال ضربدری شدن زانوها بیشتر میشود.
- کمبود برخی از ویتامین‌ها مانند D یا کلسیم باعث تاثیرگذاری روی رشد استخوان‌ها و مفاصل فرد میشود.
- همان‌طور که گفته شد، عوامل ژنتیکی و ارثی از دلایل بروز این عارضه هستند. همچنین بیماری‌هایی مانند روماتیسم نیز ممکن است منجر به بروز چنین بیماری در فرد شود. در اثر ضربدری بودن زانوها، فشار زیادی به زانو وارد شده و این مورد خود از عوامل بروز بیماری آرتروز است.
- گاهی اوقات فرد بعد از شکستگی استخوان به این مشکل یعنی بدفرم شدن استخوان پا دچار میشود که این مشکل بیشتر در کودکان وجود دارد.
- نرمی استخوان یکی دیگر از مشکلاتی است که پاها را به دنبال آن ضربدری میکند. البته همین نرمی به خاطر کمبود ویتامین D در بدن است که اختلالاتی را در رشد کودک به وجود می‌آورد. توصیه میشود علاوه بر استفاده از نور خورشید به عنوان منبعی برای این ویتامین، از ماهی و تخم مرغ نیز در برنامه غذایی خود استفاده کنید.
زانو ضربدری و حرکت اصلاحی
برخی تمرینات برای اصلاح و درمان زانو ضربدری می‌توانند کمک‌کننده باشند که البته همه آن‌ها باید زیر نظر متخصص فیزیوتراپی ورزشی انجام گیرد.
۱- تمرین پروانه
به حالتی بنشینید که کف پاها به هم نزدیک شده و با تماس آن‌ها با دست، به آرامی زانوهای خود را از هم دور کنید. این حرکت باید با کشش عضلات داخل ران همراه شود و روزانه ۵ مرتبه و هر بار حدود ۳۰ ثانیه باید تکرار گردد.
۲- تمرین لانگز
روی یک زانو خود تکیه کرده و حرکت به سمت پایین را به آهستگی انجام دهید. این کار را تا جایی پیش ببرید که زانوی شما حدود ۹۰ درجه خم شود. فراموش نکنید حرکت باید به آهستگی صورت گرفته و با کنترل عضلانی همراه باشد. روزانه ۵ مرتبه و در هر ست ۱۰ بار برای این تمرین اقدام کنید.
۳- دوچرخه سواری
دوچرخه سواری در تمام شرایط نه تنها ضرری ندارد، بلکه برای درمان زانو ضربدری هم استفاده میشود. دوچرخه‌های ثابت یا تفریحی برای این منظور قابل استفاده بوده و مشکل را بعد از مدتی برطرف میکند.
آیا زانوضربدری درمان دارد؟
در اکثر مواقع درمان زانوی ضربدری نیاز به عمل جراحی ندارد. اما اگر این مشکل همراه با درد و اختلال در راه رفتن باشد، بهتر است فرد تحت جراحی قرار بگیرد. جراحی زانو معمولا به دو صورت اتصال صفحه رشد و روش استئوتومی دیتال فمورال انجام میشود.
اما زمانی که فرد مبتلا به اضافه وزن باشد، درمان انحرافات زانو خصوصا زانو ضربدری به دلیل وجو بافت نرم زیاد در بدن فرد و فشار بر زانوان وی، درمان را با مشکل مواجه می شود.
روش های درمان زانو ضربدری
برای درمان زانو ضربدری در قدم اول باید شدت و علت بروز این عارضه را بررسی کرد. پزشک بعد از بررسی دقیق، درمان مناسب را تجویز میکند. راهکارهای مفیدی برای درمان این عارضه وجود دارند که بد نیست به چند نمونه اشاره شود:
۱- کاهش وزن و درمان چاقی
در صورتی که چاقی و اضافه وزن سبب انحراف زانوها به سمت داخل شده، باید رژیم غذایی مناسب، ورزش و فعالیت بدنی برای فرد در نظر گرفته شود. این موضوع کمک میکند تا فشار از روی زانوها برداشته شده و دیگر شاهد ضربدری بودنشان نباشیم.
۲- اصلاح عادات رفتاری اشتباه
نشستن قورباغه‌ای شکل و موارد مشابه با آن باید حتما در کودکان رفع شود؛ زیرا در صورت نادیده گرفتن، در ادامه سبب بروز مشکلاتی مانند ضربدری شدن زانوها میشود.
۳- مصرف دارو و مکمل
اگر بیماری زمینه‌ای مانند نرمی استخوان یا کمبود شدید مواد معدنی استخوانی در فرد وجود داشته باشد، به مرور مشکلاتی مانند همین عارضه را به وجود می‌آورد. پزشک در این شرایط داروها و مکمل‌های به خصوصی را تجویزه کرده و پیشنهاد میدهد در معرض آفتاب برای دریافت ویتامین D قرار بگیرید.
۴- تقویت عضلات ران و ساق
ضعف عضلات ران در اغلب مواقع باعث بروز ناهنجاری‌های زانو شده که البته با تقویت عضلات می‌توان با این عوارض مبارزه کرد. پزشکان می‌توانند با توجه به شرایط بیمار، او را بهتر راهنمایی کنند.
۵- استفاده از کفش طبی و بریس
کفش‌های بریس که مخصوص آرتروز هم طراحی شده است، در بعضی موارد برای کودکان تجویز میشود. مثلا اگر علت این ناهنجاری کف پای صاف یا بد راه رفتن باشد، با کفش طبی می‌توان آن را به تا حد زیادی برطرف کرد.
جراحی زانو پرانتزی و زانو ضربدری
کاربران زیادی می‌خواهند بدانند که آیا با عمل جراحی می‌توان به درمان زانو ضربدری پرداخت یا خیر. این جراحی می‌تواند در موارد اولیه در زمان رشد کودک تاثیر زیادی داشته باشد که در این موارد، ایمپلنت، پیچ‌ها، صفحات و منگنه‌هایی را برای قسمت صفحات رشد به کار می‌برند. اکثرا با روش‌های درمانی دیگر که در این مقاله ذکر شد می‌توان این مشکل را به طور کامل برطرف کرد.
امین شاهرخی، تکنیکال ارتوپد فارغ التحصیل از دانشگاه علوم پزشکی و توانبخشی: عمل جراحی زانو پرانتزی، عمل سنگینی است که طی آن استخوان را از زیر زانو میشکنند و سپس پلاک میکنند. در عمل جراحی زانو پرانتزی و زانو ضربدری میبایست حتما عارضه های آن را در نظر بگیرید. پس از عمل جراحی زانو، ممکن است با افزایش سن و یا افزایش وزن، جای پلاک ها و پیچ ها درد بگیرد. حتی با فعالیت ورزشی و زیاد ایستادن نیز ممکن هست محل پلاک ها دچار درد شود. در اغلب موارد، پس از عمل، این دردها وجود دارد. به طور کلی عوارض جراحی زانو پرانتزی یا HTO اجتناب ناپذیر است و پیشنهاد میشود تا جای ممکن از روش های دیگر مثل فرآیند اصلاح ساختار قامتی و یا استفاده از کفی طبی تخصصی از بروز و پیشرفت زانو پرانتزی و در کل انحرافات زانو جلوگیری کرد.
نظرات بسته شده است.